vrijdag 18 oktober 2019

Tamme kastanje

Is de wilde kastanje in de herfst vooral een prooi voor basisschool jeugd. Onder de tamme kastanje bij ons in het parkje zie ik nu geregeld de fiets van een volwassene staan, die de tamme kastanjes zoekt. Deze week zag ik ook nog een foto van mannen die in ijzeren tonnen in Ticino Zwitserland tamme kastanjes poffen.


De tamme kastanje (Castanea sativa) is een loofboom uit de napjesdragersfamilie (Fagaceae), die van nature voorkomt in het Middellandse Zeegebied. De boom kan 25-35 meter hoog worden en is gemakkelijk herkenbaar aan de lange, grof gezaagde lancetvormige bladeren. Deze zijn glanzend donkergroen aan de bovenzijde. De onderzijde is ietsje lichter. 
Na het uitlopen van de bladeren verschijnen de hoofdjesjachtige mannelijke bloemen die als een parelsnoer aan rechtopstaande, lange katjes zitten. De vrouwelijke bloemen bevinden zich aan de basis van de katjes, omgeven door een groene, schubachtig bebladerde vruchtbeker. Kevertjes, vliegen en bijen zijn de bestuivers van de tamme kastanje. Van de mannelijke bloemen gaat een geur uit die kevers aanlokt, en op de stempel bevindt zich een zoetsmakend druppeltje nectar. Aan de rijpe vrucht blijft vaak de mannelijke, aarvormige bloeiwijze zitten. 
De vruchten zijn leerachtige, glanzend bruine noten. Meestal zitten er drie bijeen in een geelbruine, gestekelde, vrij grote vruchtbeker (cupola). Deze openen zich met 4 kleppen. De stekels zijn een soort afweerwapen tegen de voortijdige aanval door vogels en eekhoorns. Meerstammigheid is een bekend verschijnsel bij de tamme kastanje.
De vrucht van de tamme kastanje is een noot die met 2 tot 4 stuks in een bolster (napje) zitten. Deze bolster wordt gevormd door schutbladen. De vruchten (kastanjes) kunnen, nadat de stekelige bolster is verwijderd, worden geschild en gegeten, in tegenstelling tot de kastanjes van de giftige paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) die overigens bij een geheel andere plantenfamilie behoort, de zeepboomfamilie (Sapindaceae). De herfst is de tijd dat men rijpe vruchten vindt.
In Nederland en BelgiĆ« komt de boom verwilderd voor en verder op oude landgoederen. Hij is hier ingevoerd door de Romeinen vanwege de vruchten. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Dank voor je reactie!
Een groet van Zwerver