Lavendel

Gisteren kwam mijn lief na het werk met boodschappen en wat nieuwe planten voor in de tuin thuis, waaronder drie potjes met lavendel. Twee ervan heb ik in de tuin geplant, voor de derde heb ik een plekje in een van onze plantenbakken gevonden. Eigenlijk hebben wij elk jaar wel lavendel in onze tuin. Vaak doen ze het bij ons het tweede jaar niet meer. Dan kopen wij toch steeds maar weer nieuwen. Ze zijn niet duur en ruiken heerlijk.

Lavendel (Lavandula) is een geslacht van dwergstruiken (chamaefyten) uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Lavendel vindt men in veel tuinen omwille van de paarse kleur en de geur van de bloemen. De dwergstruiken tot een meter hoog en tot een halve meter breed. De bloemen zijn eivormig en kunnen tot wel acht centimeter lang worden. Lavendelsoorten worden ook als sierplant gebruikt. 

Soorten van het geslacht lavendel worden gekweekt om de lavendelolie die geëxtraheerd kan worden uit de paarse bloemen. Deze olie wordt als geurstof gebruikt in zeep en parfum. Ook wordt lavendelolie gebruikt in de aromatherapie. Lavendelkorrels kunnen ook in zakjes in kledingkasten worden gelegd. Kleding wordt zo geparfumeerd door de verdampende etherische olie. Daarnaast worden de lavendelbloemen in potpourri's verwerkt.

Soorten van het geslacht lavendel worden ook in de keuken gebruikt. Zo vormen de bloemen een ingrediënt van Provençaalse kruiden. De bloemen worden, al dan niet gedroogd, gebruikt om allerlei producten op smaak te brengen zoals Franse kazen of groenten zoals wortelen, tomaten. Andere producten op basis van het kruid zijn: lavendelthee en lavendelstroop en lavendelhoning. 

Inwendig kan lavendel worden toegepast als theeaftreksel en uitwendig in de vorm van aromatherapie. Lavendel heeft een rustgevende en verlichtende werking. De etherische olie van lavendel kan worden gebruikt als antisepticum.

Vooral de Provence staat bekend om de lavendelteelt. Meestal gaat het om kruisingen met een hoge concentratie aan etherische oliën. In Nederland en België komt lavendel niet van nature voor.

Lavendelstruiken dienen (afhankelijk van de soort) 30 centimeter uit elkaar geplant te worden. Om verhouting te voorkomen, waarbij de lavendel in een massieve struik met dikke takken verandert, dient deze wel twee maal per jaar gesnoeid te worden. Doet men dit niet, dan zal deze steeds dikkere takken krijgen waarbij de struik aan de onderkant geen bloemen meer zal bevatten. De eerste snoei vindt plaats in de tweede helft van maart. Hierbij kan de plant tot 15 cm boven de grond worden gesnoeid. Hierna groeien er snel nieuwe twijgen naar boven waar weer bloemen aan komen. De tweede keer vindt plaats na de bloei (augustus tot oktober). Deze keer moeten alleen de bloemen verwijderd worden. De plant mag dus niet kort gesnoeid worden aangezien deze de winter dan niet zal overleven.

De bloemen worden vooral bezocht door hommels en koolwitjes.